Yaşlılarda psikolojik iyi oluş için fiziksel aktivite şart!

Psikolojik olarak yeterli hissedildiğinde bilişsel kapasitenin de daha düzgün kullanabildiğini lisana getiren uzmanlar, fizikî olarak âlâ hissedildiğinde ruhsal olarak da âlâ hissedildiğini söylüyor. 

Yeterince ve sistemli yapılan fizikî aktivitenin uyku kalitesiyle bağlı olduğunu kaydeden Psikoloji Kısım Lideri Dr. Öğr. Üyesi Hazal Ayas, “Bireysel antrenmandan öte küme halinde yapılan antrenman yahut dans hem fizikî bir aktivite hem bir bilişsel aktivite oluyor. Özellikle yaşlı popülasyonda toplumsal fizikî aktivite çok daha kıymetli.” dedi.

Üsküdar Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi (İTBF) Psikoloji Kısım Lideri Dr. Öğr. Üyesi Hazal Ayas, fizikî aktivitelerin yaşlılar üzerindeki tesirini anlattı.

“Fizyolojik yeterli oluş için çok önemli”

Spor ve antrenman psikolojisine işaret eden Dr. Öğr. Üyesi Hazal Ayas, “Bedenimiz zihnimizi etkiliyor ancak birebir vakitte zihnimiz de vücudumuzu etkiliyor. Fizikî aktivite sırf yaşlı popülasyonda değil tüm yaş kümeleri için fizyolojik güzel oluşun kıymetli belirleyicisi. Bilhassa kardiyovasküler sistem, metabolizma sistemi, iskelet ve kas dokusu üzerine olumlu bir tesirleri var. Bunun dışında bilişsel tesirleri de var.  Herhangi bir idman programına katıldıktan sonra, fizikî aktivite gerçekleştirdikten sonra kendini yeterli hissetmeyen yok. Fizikî olarak güzel hissettiğimizde ruhsal olarak da yeterli hissediyoruz.” dedi.

“Psikolojik olarak âlâ hissedildiğinde bilişsel kapasite de daha güzel kullanılabiliyor”

Psikolojik olarak uygun hissedildiğinde bilişsel kapasitenin de daha yeterli kullanılabildiğini lisana getiren Dr. Öğr. Üyesi Hazal Ayas, “Genel manada fizikî antrenmanın vücudumuz üzerinde fizyolojik manada olumlu tesirleri olduğunu biliyoruz. Direkt biyolojik bir tesiri var. Fizikî idmanın biyolojik olarak âlâ oluşa tesiri var. Hareket ediyor olmak, yaşıyor olmaya, yaşama devam edebiliyor olmaya eşittir. Bu yaşlılarda da bu halde. Bilhassa yaşlılarda biraz daha aktif olduğu da düşünülüyor. Zira biliyoruz ki yaşlılık eşittir büyük manada fizyolojik olarak kimi sorunların başlaması demek. Kas iskelet sisteminde, metabolik sistemde, kardiyovasküler sistemde önemli rahatsızlıklar başlıyor yaşlılık devrinde. Hasebiyle etkin olmanın bu hastalıkların başlangıcını geciktirici tesiri var.” diye konuştu. 

“Fiziksel aktivite içinde olduğumuzda beynin oksijen tüketimi artıyor”

Fiziksel idmanın fizyolojik sorunların tedavisinde de tesirli bir ilaç üzere olduğunu kaydeden Dr. Öğr. Üyesi Hazal Ayas, “Beyinde ne oluyor? Fizikî aktivite içinde olduğumuzda beynin oksijen tüketimi artıyor. Bununla birlikte beyinde kanlanma artıyor. Beyin kan akım suratında artış meydana geliyor. Dopamin ve serotonin salınımlarında değişiklikler meydana geliyor ve beyinde yapısal değişiklikler oluşuyor. Bunlar bilimsel olarak, bilişsel tesirlerine yönelik.” dedi.

“Depresyon bilhassa yaşlılık devrinde çok sık görülüyor”

Fiziksel hareketin hem hami hem de tedavi edici özelliğine dikkat çeken Dr. Öğr. Üyesi Hazal Ayas, “Günümüzde depresyon ve dert bozukluğu hastalarında, kıymetli seviyedeki psikiyatrik bozukluklarda günlük yürüyüşler, fizikî aktiviteler tedavinin bir modülü olarak kesinlikle veriliyor. Zira düzgünleştirici tesiri var ve bu yapılan araştırmalarla da kanıtlanmış durumda. Depresyon bilhassa yaşlılık devrinde çok sık görülüyor. Bazen tek başına ortaya çıkıyor, bazen sekonder olarak demans yahut başka bozukluklara eşlik edebiliyor. Münasebetiyle olağan popülasyona nazaran yaşlı popülasyonda daha fazla depresyonla karşılaştığımızı söyleyebiliriz. Münasebetiyle fizikî aktivite hem depresyonu önlemede hem de depresyon tedavisinde değerli.” diye bilgi verdi.

“Fiziksel antrenman çok ağır olduğu vakit beyinde gerilim alarma geçiyor”

Fiziksel aktivitelerin yaşlıların fizyolojisine uygun seviyede ayarlanmış olması gerektiğini, fizikî antrenman çok ağır olduğu vakit beyin gerilim reaksiyonu verdiğini ve ruhsal manada daha berbata gidişin de kelam konusu olabileceğini anlatan Dr. Öğr. Üyesi Hazal Ayas, şöyle devam etti:

“Fizyoterapistler eşliğinde yaşa, bedene ve bireye özgün bir formda planlanması çok değerli. Uyku üzerinde de kıymetli bir tesiri var. Uyku sorunları psikiyatrik bozukluklarla da alakalı. Birebir vakitte nörolojik bozukluklarla da bağlı. Psikiyatrik bozukluklar uyku sorunu yapabiliyor ya da uyku sorunu yaşıyor olmak hem psikiyatrik hem de nörolojik bozukluklarla ilişkilendirilebiliyor. Hasebiyle bu döngüde uykunun ne kadar kilit bir rol oynadığını biliyoruz.” 

“Yeterince ve tertipli yapılan fizikî aktivite uyku kalitesiyle de ilişkili”

Yaşlı popülasyonunda psikiyatrik ve bilhassa nörolojik bozuklukların arttığını bildiklerini belirten Ayas, “Uyku kalitesinin âlâ tutulmasının ne kadar değerli olduğu da karşımıza çıkıyor. Yaş arttıkça uyku kalitesinde, uyku sürekliliğinde, uyku müddetinde bir azalma oluyor. Münasebetiyle yaşlı bireyi sağlıklı olarak tanımlasak bile psikiyatrik, nörolojik tesirleri olabiliyor. Bunu engellemek için bile fizikî aktivite çok değerli. Zira gereğince ve tertipli yapılan fizikî aktivitenin uyku kalitesiyle bağlı olduğu görülüyor.”

“Özellikle yaşlı popülasyonda toplumsal fizikî aktivite çok daha önemli”

Yaşlıların “yaşlanmama karşın kendimi hâlâ düzgün hissediyorum.” demesinin kıymetli bir ruhsal tesirinin de var olduğunu tabir eden Dr. Öğr. Üyesi Hazal Ayas, “Yaşlıların tertipli fizikî aktiviteye yönlendirilmesi fizikî manada sıhhatleri, bilişsel manada sıhhatleri ve hasebiyle ruhsal manadaki sıhhatleri için çok değerli. Ferdi idmandan öte küme halinde yapılan idman yahut dans hem fizikî bir aktivite hem bir bilişsel aktivite oluyor. Bilhassa yaşlı popülasyonda küme halinde yapılan fizikî aktivite çok daha kıymetli.” biçiminde kelamlarını tamamladı.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı