Çocuğun okula başlamasıyla birlikte bilhassa akran etkileşimi nedeniyle beslenme alışkanlıklarının değiştiğine dikkat çeken uzmanlar, okullarda bulunan yemek servisinin, çocukların gelişimini desteklemeyi ve sağlıklı beslenme alışkanlığı kazandırmayı hedeflemesi gerektiğini söylüyor.
Okul çocukları öğün atlamayı seviyor
Öğün atlayan çocuklarda algılama düşüklüğü görülüyor
Çocuğun okula başlamasıyla birlikte bilhassa akran etkileşimi nedeniyle beslenme alışkanlıklarının değiştiğine dikkat çeken uzmanlar, okullarda bulunan yemek servisinin, çocukların gelişimini desteklemeyi ve sağlıklı beslenme alışkanlığı kazandırmayı hedeflemesi gerektiğini söylüyor. Öğün atlamanın okul çocuklarında çok sık görülen bir yeme davranışı olduğunu lisana getiren Beslenme Uzmanı Funda Tuncer, “Okul çocukları ortasında en sık atlanan öğünün kahvaltıdır, fakat öğlenden sonra okula giden öğrencilerin öğlen yemeğini de atladıkları bildiriliyor.” dedi. Tuncer, öğün atlandığı taktirde ve bilhassa de kahvaltı yapmayan çocukların konsantrasyon ve algılamalarının düşük olduğu, dikkat müddetlerinin kısa olduğu, öğrenmede zahmet yaşamalarının yanında kimilerinde baş ağrısı, baş dönmesi üzere problemlerin olduğunun bildirildiğini kaydetti.
Üsküdar Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Kısmı Öğretim Vazifelisi Funda Tuncer, okul periyodunda çocukların beslenme alışkanlıkları konusunu kıymetlendirdi.
Beslenme çocukların zihinsel gelişimi için temel faktör
Çocukluk devrinde obezite, yeme bozuklukları ile sıhhatsiz beslenme alışkanlıklarının 100 milyondan fazla görülmesi ve kelam konusu durumun fizikî ve psikososyal sıhhate olumsuz tesirlerinin tasa uyandırdığını söz eden Tuncer, “Beslenme, büyüme ve gelişme ile hayatın ilerleyen periyotlarında sağlıklı bir hayat sürdürebilmek için kıymetli faktörlerden biri olmasının yanında çocukların zihinsel gelişimi ve akademik muvaffakiyetleri için de temel bir faktördür.” dedi.
Çocuğun okula başlamasıyla birlikte alışkanlıkları da değişiyor
Okul öncesi periyotta çocuğun beslenme alışkanlıklarının ailenin beslenme alışkanlıklarının yansıması ile geliştiğini kaydeden Tuncer, “Ancak çocuğun okula başlamasıyla birlikte bilhassa akran etkileşimi, besin seçiminin özgürleşmesi, okulun vermiş olduğu beslenme hizmetleri üzere faktörlerle tekrar şekilleniyor. Bu ölçüde öğün atlanması ya da sistemsiz bir halde beslenilmesi, sıhhatsiz olarak nitelendirilen yüksek yağ ve şeker oranına sahip besinlerin seçimi, besinlerin hazırlanması, pişirilmesi yahut saklanmasında yanlışlar üzere durumlar meydana geliyor. Bu durumlarla başa çıkmak için okuldaki öğretmenler başta olmak üzere ailelerin ve çocukların sağlıklı besin seçimi konusunda şuurlu olması kıymetli. Bunun yanında okulda satılan besinlerin sağlıklı usullerle yapılması ve yüksek yağ ve şeker içeren besinlerin satışı hakkında bir düzenlemenin bulunması gerekiyor.” diye konuştu.
Aileler öğlen yemeğinin kalitesine dikkat etmeli
Okullarda bulunan yemek servisinin, çocukların gelişimini desteklemeyi ve sağlıklı beslenme alışkanlığı kazandırmayı hedeflemesi gerektiğini de anlatan Tuncer, şöyle devam etti:
“Özellikle çocukların beslenme kalitelerini güzelleştirmesi, besinlerde çeşitlilik sağlaması gerekiyor. Hasebiyle çocuklar için öğlen yemeği hizmeti alınıyor ise beslenme hizmetlerinin kalitesi konusunda aileler dikkat etmelidir. Okul kantinleri de bu ölçüde kıymetlendirilmesi gereken yerlerdir. Sıhhatsiz besinlerin varlığı çocuğun besin seçimlerini büyük ölçüde etkileyeceğinden sağlıklı besinlerin bulunması ve mümkün olduğu kadar sıhhatsiz besinlerin satışının olmaması gerekiyor.”
Beslenme çantasına neler konulmalı?
Okullarda yemek hizmetinin bulunmadığı durumlarda ailelerin ne yapması gerektiğine de değinen Tuncer, meskende uygun pişirme ve saklama teknikleri kullanarak sağlıklı besinlerin beslenme çantasına eklemesi gerektiğini, besin çeşitliliğini sağlaması için beslenme çantasında zerzevat, meyve, süt eserleri ve tam tahıllar üzere çocuğun günlük alması gereken besin kümelerine kesinlikle yer verilmesinin çocukların kâfi ve istikrarlı beslenmelerine katkı sağlayacağını söyledi.
Tuncer, buna ek olarak orta öğünler için hazırlanacak atıştırmalıkların da tıpkı ölçüde tam tahıl eserleri, yağlı tohumlar ve meyvelerle çocukların seveceği ölçüde çeşitlendirilerek hazırlanmasının da uygun olacağını lisana getirdi.
Öğün atlayınca baş ağrısı, baş dönmesi üzere meseleler yaşanıyor
“Öğün atlama okul çocuklarında çok sık görülen bir yeme davranışıdır. Bu davranış nedeniyle bedenin ihtiyacı olan besin ögelerinin öteki öğünler karşılanması güçleşmekte ve yetersiz beslenmeye neden olmaktadır.” diyen Tuncer, şöyle devam etti:
“Okul çocukları ortasında en sık atlanan öğünün kahvaltıdır, fakat öğlenden sonra okula giden öğrencilerin öğlen yemeğini de atladıkları bildiriliyor. Kahvaltı öğünü bir evvelki öğün üzerinden geçen 10-12 saat açlığın bulunması ve sabah okula giden çocukların öğrenme, konsantrasyon üzere zihinsel süreçlerinde gücün temini için değerlidir. Öğün atlandığı taktirde ve bilhassa de kahvaltı yapmayan çocukların konsantrasyon ve algılamalarının düşük olduğu, dikkat müddetlerinin kısa olduğu, öğrenmede zahmet yaşamalarının yanında kimilerinde baş ağrısı, baş dönmesi üzere meselelerin olduğu bildiriliyor.”
Çocuklar neden öğün atlıyor?
Öğün atlama nedenlerine de işaret eden Tuncer, şunları söyledi:
“Öğün atlama nedenleri ortasında vaktin olmaması, çocuğun iştahının olmaması ya da geç kalma korkusu üzere nedenler bulunuyor. Bu kapsamda öğün atlanmasının önüne geçebilmek ismine çocuğun öğünlerinin evvelden hazırlanması ya da pratik hazırlanabilen ve tüketilebilen sağlıklı besinlerin seçimi uygun olacaktır. İştahsızlığın ya da vakit konusunda sorun yaşandığı durumlarda çocuğun bu öğününü yanında taşıması ve mümkün olan en kısa vakitte tüketmesi yarar sağlayacaktır.”
Öğün atlanmasının önüne geçebilmek için son vakitlerde okullarda öğrencilere, çeşitli yemek seçenekleri ve fırsatları sunulduğunu da lisana getiren Tuncer, “Bu kapsamda okullarda verilen yemek hizmetine ek olarak öğrencilerin besinleri temin edebileceği öğün alternatifleri okullarda besin satın almasına imkan sağlanıyor. Buna ek olarak çocukta öğün atlamasının sonuçları ve öğün tüketiminin ehemmiyetine dair şuurun gelişmesiyle bu sorun halledilecektir.” dedi.
Okul kantinlerinde sıhhatsiz besinler de bulunuyor
Okul çağı çocuklarında sağlıklı beslenmede nelerin tesirli olduğunu da anlatan Tuncer, “Okul yemek hizmetinden sorumlu kantin ve yemekhanelerinde sıhhatsiz tipteki besinlerin bulunmaması sağlıklı beslenme konusunda büyük avantaj sağlayacaktır. Hakikaten bu mevzuda ulusal bazda çalışmalar yürütülüyor. Okul idareleri de bu mevzuyu titizlikle ele almalıdır. Lakin hala bilhassa kantinlerde sağlıklı besinlerin yanında hala sıhhatsiz besin alternatifleri de bulunuyor. Bu kapsamda besin seçimi konusunda öğretmenler başta olmak üzere çocuğun kendisi ve ailesi de şuurlu olmalıdır. Bu şuurun gelişimi için okullarda beslenme eğitimleri düzenlenmelidir. Okullardaki beslenme eğitimlerinin yalnızca okul müfredatını kapsaması kâfi değildir.” formunda konuştu.
Beslenme eğitim programlarının aile ile iş birliğini, okul etrafının (kantin, yemekhane) uygun halde düzenlenmesini de ele alması gerektiğini kaydeden Tuncer, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Örneğin okulun makul bölgelerinde ve bilhassa beslenme hizmetinin verildiği yerlerde sağlıklı besin seçimine ait ilgi uyandıran öz bilgilere yer verilen form ve tablolar asılarak öğrencinin bu seçime ait davranışına katkı sağlayabilmektedir. Çocuğun sağlıklı besin seçme davranışını sağlamasında aileler de büyük ehemmiyete sahiptir. Çocuklar hangi besini neden seçmesi yahut neden seçmemesi gerektiğini aile ortamında da uygulamalı bir biçimde görürse çocuğun sağlıklı besin seçimine yönelik davranışına olumlu katkıları olacaktır.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
